top of page

Το Πρόβλημα

Ο σεισμικός κίνδυνος αποτελεί αντικείμενο μελέτης σε παγκόσμιο επίπεδο. Κάποιες από τις χώρες της Ευρώπης βρίσκονται σε ορισμένες από τις πιο σεισμικά ενεργές περιοχές της Γης. Το γεγονός αυτό καθιστά ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της ΕΕ οικονομικά ευάλωτο απέναντι σε ένα ισχυρό σεισμό αλλά και απέναντι σε άλλα γεωλογικά φαινόμενα, όπως εκρήξεις ηφαιστείων, κατολισθήσεις, κ.λπ. Η κατανόηση των διεργασιών που οδηγούν σε εμφάνιση ισχυρών τεκτονικών κινήσεων καθώς και η ακριβής προσομοίωση της χρονικής και χωρικής εξέλιξής τους, απαιτεί την άμεση και σε βάθος χρόνου διαθεσιμότητα δεδομένων υψηλής ποιότητας, που παράγονται από άμεσες παρατηρήσεις. Η προσβασιμότητα των δεδομένων αυτών μπορεί να οδηγήσει πιο γρήγορα τις γεωεπιστήμες σε νέα αποτελέσματα προς όφελος της κοινωνίας, αφού είναι απαραίτητα για συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης σεισμών, ηφαιστείων και τσουνάμι, καθώς και για την εκτίμηση και διαχείριση κινδύνου από γεωλογικά φαινόμενα.

Η Πρωτοβουλία

Το HELPOS είναι μια πρωτοβουλία που:

1) θα ανταποκριθεί στην Ελληνική και Ευρωπαϊκή ανάγκη για μια συνεκτική και ολοκληρωμένη ερευνητική υποδομή στον τομέα των Γεωεπιστημών και της Σεισμικής Μηχανικής,

2) θα καλύψει την έλλειψη μιας τέτοιας υλοποίησης σε εθνικό επίπεδο, κατά τα πρότυπα άλλων μεγαλύτερης κλίμακας υλοποιήσεων, όπως είναι το EPOS, η European Space Agency (ESA) και το EMSO, και

3) θα αποτελέσει ένα κατανεμημένο δίκτυο ερευνητικών εγκαταστάσεων και υποδομών στο οποίο θα συμμετέχουν (μεμονωμένα ή σε consortiums) Ελληνικά Ερευνητικά Ιδρύματα και Πανεπιστήμια.

Ο Σκοπός

Σκοπός του έργου HELPOS είναι να ενσωματώσει τις διάσπαρτες εθνικές ερευνητικές εγκαταστάσεις και υποδομές σε μια κατανεμημένη και συνεκτική διεπιστημονική ερευνητική υποδομή, αλλά και να καταστήσει δυνατή και βιώσιμη σε βάθος χρόνου την υψηλού επιπέδου έρευνα στις γεωεπιστήμες και στη σεισμική μηχανική.

Η Βάση

Η βάση του έργου αποτελείται από μόνιμους σταθμούς που συμμετέχουν σε παγκόσμια, σε εθνικής εμβέλειας και σε τοπικά δίκτυα, τα οποία παρέχουν υψηλής ποιότητας δεδομένα, ως επί το πλείστον σε πραγματικό χρόνο. Τα μόνιμα παρατηρητήρια συμπληρώνονται από τοπικούς σταθμούς και δίκτυα σε επιλεγμένες περιοχές ενδιαφέροντος. Επιπλέον, το σύστημα παρατήρησης συμπληρώνεται με πολλούς φορητούς σταθμούς που έχουν τη δυνατότητα ανάπτυξης για επαναλαμβανόμενες μετρήσεις πεδίου.

Το Σχέδιο

Το HELPOS υλοποιεί:
1) μια πανεθνική ερευνητική υποδομή αποτελούμενη από τα υφιστάμενα σεισμολογικά, γεωδαιτικά, κ.α. μόνιμα δίκτυα παρακολούθησης,
2) παρατηρητήρια για πολυεπιστημονική τοπική απόκτηση δεδομένων (ηφαίστεια, in-situ πειράματα παρακολούθησης ενεργών ρηγμάτων, συστοιχίες γεωφυσικών οργάνων για εφαρμογές σχετικές με δυναμικές διεργασίες στην επιφάνεια της Γης και με περιβαλλοντικές αλλαγές),
3) παρατηρητήρια για την εκτέλεση ολοκληρωμένης έρευνας για τη χωρική μεταβλητότητα της σεισμικής κίνησης,
4) ένα δίκτυο πειραματικών εργαστηρίων για τη δημιουργία μιας ενιαίας ερευνητικής υποδομής για τη μελέτη των ιδιοτήτων πετρωμάτων και ορυκτών, και
5) εγκαταστάσεις για την αποθήκευση, ανάλυση και απεικόνιση δεδομένων προερχόμενων από γεωφυσικές, γεωλογικές και γεωχημικές παρατηρήσεις, καθώς και για προσομοιώσεις μεγάλης κλίμακας.

Η Πρόκληση

Η ενσωμάτωση των ερευνητικών εγκαταστάσεων και υποδομών των γεωεπιστημών και της σεισμικής μηχανικής της Ελλάδας αποτελεί διπλή πρόκληση: πρώτον, η ομογενοποίηση των γεωγραφικά διασκορπισμένων πειραματικών και καταγεγραμμένων δεδομένων, η οποία και θα διευκολύνει την πολυδιάστατη και πολυσύνθετη ανάλυση και προσομοίωση και δεύτερον, η ανάπτυξη διαδικτυακών επιστημονικών υποδομών ώστε να υποστηρίξουν την κατασκευή, λειτουργία και χρηστικότητα του έργου HELPOS.

bottom of page